İsrail ve Hamas, beklenen Gazze’deki çatışmaları durdurma ve İsrailli rehineleri Filistinli esirlerle değiştirme anlaşmasını imzalama konusunda mutabakata vardılar.
Gazze’de çatışmaya devam eden İsrail ve Hamas güçlerinin çatışmaları durdurma ve rehinelerin takası konusunda anlaşmasını imzalama noktasına geldiklerini duyurdu.
Anlaşma, 19 Ocak Pazar günü itibarıyla yürürlüğe girecek. 3 aşamadan oluşacak ateşkes anlaşmasının ilk 42 gününde İsrailli 33 esir salınacak.
Anlaşma, Gazze Şeridi’ne insani yardımların kapsamlı şekilde ulaşmasının yanı sıra yerinden edilen Filistinlilerin bölgelerine geri dönebilmelerini içeriyor.
İkinci ve üçüncü aşamaların detayları, birinci aşamanın tamamlanmasıyla açıklanacak.
Anlaşma, ABD’nin desteğiyle Mısır ve Katar arabulucularının aylardır sürdürdükleri kesintili müzakerelerin ardından geldi. Taraflar ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın 20 Ocak’taki yemin töreninden hemen önce anlaşmaya ulaşmak için çaba gösterdi.
Trump: “Beyaz Saray’a döndüğümde olabilecek harika şeyleri hayal edin”
ABD’nin Seçilmiş Başkanı Donald Trump, ateşkes anlaşmasını, 5 Kasım 2024’teki başkanlık seçimlerini kazanmasıyla ilşkilendirdi: “Bu efsanevi ateşkes anlaşması, yalnızca kasımda yaşadığımız tarihi zaferin bir sonucu olarak gerçekleşebilirdi.” dedi.
Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’a ayrıca teşekkür eden Trump, “Gazze’nin bir daha teröristler için güvenli bir sığınak haline gelmemesi” için İsrail ve diğer müttefikleriyle yakın çalışmaya devam edeceklerini vurguladı.
Filistinli gruplardan açıklamalar
Hamas, İslami Cihad ve FHKC’nin aralarında olduğu Filistinli gruplar, Gazze Şeridi’nde ateşkese varılmasına ilişkin açıklamalar yayımladı.
Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas), “Ateşkes anlaşması, büyük Filistin halkımızın efsanevi kararlılığının ve Gazze Şeridi’nde 15 ayı aşkın süredir sürdürdüğümüz kahramanca direnişin meyvesidir” dedi.
Filistin İslami Cihad Hareketi, Filistin halkı ve direniş gruplarının, İsrail’in saldırılarını durdurması, Gazze Şeridi’nden çekilmesi ve esir değişimi yapılması için onurlu bir anlaşma dayatmayı başardığını duyurdu.
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC), Telegram hesabından paylaştığı mesajda, “Gazze, soykırıma karşı zafer kazanıyor. Yaşasın direniş… Yaşasın halkımızın dirençli elleri” dedi.
Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi (FDHKC), “Gazze’deki ateşkes, halkımızın direncinin, fedakârlıklarının ve cesur direnişinin bir meyvesidir. Düşmanı, saldırgan savaşı sona erdiren kapsamlı bir anlaşmayı kabul etmeye zorlamamızla, mücadelemizde tarihi bir aşamayı geride bırakmış bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Dünyadan tepkiler
Türkiye
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ateşkes mutabakatını memnuniyetle karşılandığı belirtilerek, şöyle denildi:
“Katar ve Mısır başta olmak üzere, arabulucu ülkelere çabalarından dolayı teşekkür ediyoruz.
Bundan sonraki süreçte mutabakatın tüm aşamalarının hayata geçirilmesi, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi ve Gazze’ye acil biçimde insani yardım ulaştırılması gerekmektedir. Uluslararası toplum, İsrail’in bu hususlardaki sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamalıdır.
Orta Doğu’da kalıcı barış ve istikrar, Filistin’e barış gelmesi ve Filistinlilerin maruz kaldığı adaletsizliğin sona ermesiyle mümkündür.
Bu çerçevede, 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi bütünlüğe sahip, bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’nin kurulmasına yönelik barış müzakerelerine bir an önce başlanmalıdır.
Türkiye, önümüzdeki süreçte de Filistin halkına destek olmaya devam edecektir.”
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “anlaşmaya bağlı kalmak ve İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının durdurulması önemli” denildi.
İsrail güçlerinin Gazze Şeridi ile diğer tüm Filistin ve Arap topraklarından tamamen çekilmesinin ve yerinden edilenlerin kendi bölgelerine geri dönmesinin gerekliliğine” vurgu yapılan açıklamada “Başkenti Doğu Kudüs olan 1967 sınırlarında bağımsız Filistin devletinin kurulması önemlidir” denildi.
Birleşik Arap Emirlikleri
“Her iki tarafın da (İsrail ve Hamas) varılan anlaşmalara ve taahhütlere uyması gerektiğini” vurgulayan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayid, “Uluslararası toplum Ortadoğu’da barış sürecini yeniden canlandırmaya yönelik tüm çabaları desteklemeli. Ayrıca iki devletli çözümü ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını tehdit eden yasa dışı uygulamalara son verilmeli” dedi.
Rusya
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, “Lübnan, Suriye ve Yemen dahil Orta Doğu bölgesindeki durumun da iyileşmesine yol açacağını umuyoruz. Anlaşmanın, meselenin uluslararası hukuk temelinde kapsamlı siyasi çözüm sürecinin başlatılması için gerekli koşulların oluşmasına katkı sağlayacağını düşünüyoruz.” dedi.
Başkenti Doğu Kudüs olan ve 1967 sınırları içinde Filistin Devleti’nin kurulması gerektiğini vurgulayan Zaharova, “Buna alternatif bir yol yok. Bu formülün uygulanması, Orta Doğu’daki halkların, şiddet döngüsünü kırmasına ve kalıcı barışı tesis etmesine yardımcı olacak.” ifadelerini kullandı.
Yemen
Yemen Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, anlaşmadaki arabulucuların çabalarından övgüyle söz edilirken, anlaşmanın “Gazze’deki savaşı sona erdirmesi ve yaşanan acılara son vermesinin ümit edildiği” belirtildi.
Irak
Irak Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Gazze Şeridi’ndeki ateşkes anlaşmasının memnuniyetle karşılandığı kaydedilerek, soykırıma maruz kalan Filistinlilere insani yardım ulaştırılmasının hızlandırılması gerekliliği çağrısında bulunuldu. Açıklamada, “Gazze Şeridi’ndeki Filistin halkının yaşadığı büyük acıların sonrasında ortaya çıkan anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı” aktarıldı.
Libya
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Gazze’deki ateşkes anlaşmasını memnuniyetle karşılayarak anlaşmanın sorunsuz bir şekilde uygulanmasını sağlama yönündeki umudunu dile getirdi. Menfi X hesabından yaptığı açıklamada Filistin meselesinin Libya halkının temel meselesi olmayı sürdüreceğini bildirdi.
İran
İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasına ilişkin, sosyal medya platformu X’teki paylaşımında, şu ifadeleri kullandı:
“Bugün dünya, Gazze halkının sabrının ve Filistin direnişinin duruşunun Siyonist rejimi geri çekilmeye zorladığını anlamıştır. Bir gün kitaplara, Siyonist bir grubun, binlerce kadın ve çocuğu en iğrenç suçlarla öldürdüğünü ve sonunda başarısız olduğunu yazacaklar.
Güney Afrika
Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC) Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada “Ateşkes anlaşması, Gazze Şeridi’ndeki 2,3 milyon Filistinlinin karşı karşıya olduğu ve Uluslararası Adalet Divanının (UAD) makul bir soykırım vakası olarak değerlendirdiği insani krizin sona erdirilmesine yönelik önemli bir ilk adımdır.” denildi.
Güney Afrika’nın “hem Filistinlilerin hem de İsraillilerin insan haklarının korunmasını ve desteklenmesini garanti altına alan adil ve kalıcı bir barışın uygulanması” çağrısına yer verildiği açıklamada, ateşkesin bitişik, bağımsız ve yaşayabilir bir Filistin devletinin kurulmasını da içeren adil bir barışın temelini oluşturması gerektiği vurgulandı.
İngiltere
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Gazze’deki savaşı sona erdiren ateşkes anlaşmasını “çok gecikmiş” olarak nitelendirdi ve insani yardıma ve bölgede daha uzun vadeli bir geleceğin güvence altına alınmasına odaklanılması gerektiğini söyledi.
Starmer yaptığı açıklamada, “Aylarca süren yıkıcı katliam ve kaybedilen sayısız canın ardından, İsrail ve Filistin halkının umutsuzca beklediği gecikmiş haber geldi. Evleri bir gecede savaş alanına dönen masum Filistinliler ve hayatını kaybeden pek çok kişi için bu ateşkes, Gazze’deki acıyı sona erdirmek için çok ihtiyaç duyulan insani yardımda büyük bir artışa izin vermelidir.” dedi.