2024 yılında en az 1897 işçi, iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Bu ortalama her gün “en az” 5 işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybetmesine denk geliyor.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2024 yılı “iş cinayeti” verilerini yayımladı. İSİG, verilerin yüzde 70’ini ulusal basından; yüzde 30’unu ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri, sendikalar ve yerel basından elde edildiğini belirtilen raporda, ölen işçilerin tek tek isimleri yayınlandı.
Rapora göre, sanayi sektöründe 656 işçi, inşaat sektöründe 484 işçi, hizmet sektöründe 431 işçi,
tarım sektöründe 326 işçi hayatını kaybetti…
Raporda öne çıkan saptamalar şöyle:
• İş cinayetlerinin yoğunlaştığı (toplam yüzde 54 ve 1042 işçi ölümü ile) üç işkolu bulunuyor. “Güvencesiz çalışma”nın hâkim olduğu inşaat, tarım ve taşımacılık. Uzun çalışma saatleri, yoğun çalışma, sigortasız çalışma ve her türlü kuralsızlığın hâkim olduğu bu işkollarında sendikal örgütlenme yok gibi ya da zayıf ve belli mesleklerde öbekleniyor.
• İşçi ölümlerinde ilk sırada inşaat işkolu geliyor. Bu noktada bir hususa dikkat çekmek gerekiyor. 2024 yılı ile birlikte 11 deprem şehrimizde inşa faaliyetleri hızlandı ve deprem bölgesinde en az 106 inşaat işçisi hayatını kaybetti. Deprem bölgesindeki şantiyelerde onlarca işçi aynı konteynerde kalıyor, yemek, mutfak, tuvalet ve hijjen sorunları yaşıyor. Elektriksiz konteyner koğuşlarda duş alma ve ısınma imkânı da yok.
• Bu yıl dikkat çekilmesi gereken bir işkolu madencilik. İliç Anagold maden işçisi katliamının da yaşandığı bu dönemde ülke genelinde kömür, taş ocağı, bakır, krom vd. madenlerde en az 75 işçi hayatını kaybetti.
• Şoförlerin ölümü trafik kazası olarak görülüyor. Oysa yoğun aşırı-fazla-yoğun çalıştırma, araçların bakımının yetersizliği ve yol sorunları birçok şoförün (tır, kamyon, servis minibüsü, taksi vd.) ölümüne yol açıyor. 234 şoför hayatını kaybetti.
• Pandemi ile birlikte kitleselleşen ve işçi profilinin çoğunlukla 20’li yaşlarda olduğu bir meslek olan moto kuryeler güvencesiz bir şekilde çalıştırılıyor. İş yetiştirme baskısının da sonucunda en az 64 moto kurye hayatını kaybetti.
• 2024 yılında en az 55 belediye (iştirak şirketleri ve belediyenin taşeron iş verdiği firmalarda) işçisi hayatını kaybetti.
• Metal işkolunda en az 103 iş cinayeti tespit edildi. Oto kaporta atölyelerinden tutun büyük otomotiv fabrikalarına, patlayıcı üretiminden kablo, boru, demir-çelik vb. üretimine kadar olan bu dev alanda güvencesizlik had safhada.
• Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda meydana gelen 41 işçi ölümünün çoğu deniz/gemi işçileri. Bu ölümlerin genellikle açık denizde meydana geldi. Fırtınalı havada çalıştırma, aşırı-yoğun-fazla çalıştırma ve gemilerin bakımlarının ve denetimlerinin yapılmaması/aksatılması başlıca ölüm nedenleri.
İSİD, ekonomik kriz, mobbing ve fazla çalışmaya bağlı işçi intiharlarının da devam etmekte olduğuna dikkat çekerek raporda şu ifadelere yer veriyor: “Özellikle geçinemeyen işçilerin banka ve tefecilerden aldıkları borçları geri ödeyememeleri sonucu yapılan baskılar bu intiharların önemli bir nedeni. Yine genç işçi, işsizlerin güvencesizleştirme kıskacında geleceksizleştirilmeleri intiharların diğer bir önemli nedeni.”
Aşırı-yoğun-fazla-sağlıksız çalışmaya, beslenme-barınma-yaşam koşullarına bağlı kalp krizi ve beyin kanaması gibi ani işyeri ölümlerinin de artarak sürdüğü belirtilen raporda, geçtiğimiz yıllar taşımacılık, tarım, büro, eğitim ve belediye işkollarında ölümler yaygınken 2024 yılında metal ve inşaat gibi işkollarına yaygınlaştığı ve ölenlerin yaş ortalamasının da giderek düştüğüne dikkat çekildi.