İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması Avrupa başkentlerinde tepkiyle karşılanırken, dış basın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “en büyük rakibinin” göz altına alındığı haberleriyle yer aldı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını “derinden endişe verici” olarak niteledi.
Ursula von der Leyen Brüksel’de bir basın toplantısında konuyla ilgili sorulan soruya şu yanıtı verdi:
“Türkiye’nin bir Avrupa Konseyi üyesi ve Avrupa Birliği üyeliğine aday ülke olması bakımından, belediye başkanının gözaltına alınmasının derinden endişe verici olduğunu düşünüyoruz. Türkiye’nin demokratik değerleri, özellikle de seçilmiş yetkililerin haklarını muhafaza etmesi şarttır.
Türkiye’nin Avrupa’ya bağlı kalmasını istiyoruz, ancak bu, demokratik normlara ve pratiklere açık bir bağlılık gerektiriyor ve Türkiye’nin bu temel ilkelere saygı duyması kilit önem taşıyor.”
Avrupa Konseyi, İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını kınadı.
Konsey açıklamasında gelişmelerde “bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçiminin önemli adayına yönelik siyasi baskının tüm unsurlarının gözlemlendiğini” kaydetti.
Konsey, konuyu 24 Mart’ta Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi toplantısında gündeme getireceklerini ayrıca, gelecek hafta Strasbourg’da yapılacak Kongre oturumunda Türkiye’deki belediye başkanlarının görevden alınması ile ilgili acil bir görüşme yapılması önerisi konusunda da karar verileceği belirtildi.
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Marta Kos, İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve son zamanlarda yapılan diğer tutuklamalarla ilgili ortak açıklama yaptı.
Bu gelişmelerin “Türkiye’nin köklü demokratik geleneğine bağlılığı konusunda soru işaretleri yarattığı” ifade edilen açıklamada, “AB, Türk makamlarını tam şeffaflık sağlamaya ve gerekli süreci takip etmeye çağırır” denildi.
Açıklamada, “AB’ye aday bir ülke ve Avrupa Konseyi’nin uzun süreli bir üyesi olarak Türkiye’nin en yüksek demokratik standartları uygulaması beklenir” denildi.
Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (AYBYK) de İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını kınadı.
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu Avrupa Konseyi üyesi ülkelerin yerel yöneticilerinden oluşan bu meclisten yapılan açıklamada, “İstanbul’un demokratik yollarla seçilmiş Belediye Başkanı’nın gözaltına alınmasını şiddetle kınıyoruz” denildi.
Türkiye’nin şu an 18 yerel yöneticiyle temsil edildiği Strasbourg merkezli AYBYK, bu uygulamanın “bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin başlıca adaylarından biri olarak görülen bir siyasi figüre yönelik baskının tüm özelliklerini taşıdığını” belirtti.
Uluslararası Af Örgütü Avrupa Bölge Direktör Yardımcısı Dinushika Dissanayake, İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını, “barışçıl muhalefete yönelik devam eden baskılar ve ana muhalefet partisi CHP’nin hedef alınmasında büyük bir tırmanış” olarak nitelendirdi.
Dissanayake, “Muğlak terörle mücadele iddialarının silah olarak kullanılması” yoluyla “sivil toplumun ifade, örgütlenme ve barışçıl toplanma özgürlüğü haklarını kullanma kabiliyetinin daha da boğulduğunu” ifade etti.
Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine, Paris’in karardan “derin endişe duyduğunu” belirtti.
Lemoine, “Bugünkü gözaltıların Türkiye demokrasisi için ciddi sonuçlar doğuracaktır,” değerlendirmesinde bulundu.
Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sebastian Fischer, gözaltı kararının İmamoğlu’na “baskı uygulamak amaçlı” atılan bir dizi hukuki hamlenin parçası olarak değerlendirildiğini söyledi.
Fischer, gözaltıyı Türkiye demokrasisi için “ciddi bir gerileme” olarak yorumladı.
İtalya’dan bazı belediye başkanları ve siyasetçiler de İmamoğlu’na bir destek videosu yolladı. Videoda Milan, Floransa ve Roma belediye başkanlarının yanı sıra İtalyan milletvekilleri ve Avrupa Parlamentosu üyeleri de bulunuyor. Videoda siyasetçiler “İmamoğlu’nun ve Türkiye’de demokrasinin yanındayız” diyor.
Dış Basında gözaltı
Avrupa’daki önemli gazeteler de gözaltı habere ayırdı.
The Guardian
Londra merkezli The Guardian, “İstanbul Belediye Başkanı, muhtemel cumhurbaşkanlığı adaylığından günler önce tutuklandı” başlığı atarken haberi ilk sayfasından duyurdu ve ekledi:
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önemli rakibi, üniversitesinin diplomasını geçersiz saymasından bir gün sonra gözaltına alındı; hamle siyasi bir manevra olarak görülüyor.”
Frankfurter Allgemeine Zeitung
Almanya medyasından Frankfurter Allgemeine (FAZ) “Erdoğan, En Güçlü Rakibini Saf Dışı Bırakıyor” başlığıyla haberi manşetten girdi. “Aslında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, kendisini Cumhurbaşkanı adayı ilan etmeyi planlıyordu. Ancak siyasetin yönlendirdiği Türk yargısı ondan önce harekete geçti” ifadelerine yer veren FAZ haberi şöyle devam etti:
“Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en önemli siyasi rakibi olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Çarşamba sabahı İstanbul’daki evinden polisler tarafından gözaltına alındı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İmamoğlu hakkında tutuklama kararı çıkardı. Ona yöneltilen suçlama ise ‘PKK/KCK terör örgütünü desteklemek’. Bu tartışmalı suçlamanın arkasında, İmamoğlu’nun partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP), Mart ayında yapılan son yerel seçimler öncesinde Kürt siyasetçilerle kurduğu ittifaklar yer alıyor. Erdoğan’ın partisi bu seçimlerde ağır bir yenilgi almıştı.”
Le Monde:
Paris merkezli Le Monde, ana sayfadan duyurduğu haberde “Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başlıca siyasi rakibi ve İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, yolsuzluk ve terör bağlantıları suçlamalarıyla Çarşamba sabahı evinden gözaltına alındı” ifadelerini kullanarak ekledi:
“Yerel medyaya ve İmamoğlu’nun ekibine göre, 53 yaşındaki siyasetçi sabah saatlerinde evine yapılan baskında gözaltına alındı. Sosyal medya platformu X’te paylaşılan bir videoda, kravatını bağlarken çekilen İmamoğlu, evinin aranmasına tepki göstererek, ‘Yüzlerce polis kapıma geldi. Polis evime baskın düzenledi ve kapımı çaldı. Kendimi milletime emanet ediyorum’ dedi.”
Associated Press (AP)
New York merkezli Amerikan haber ajansı Associated Press (AP), “Eleştirmenler, baskıların Erdoğan’ın iktidar partisinin geçen yılki yerel seçimlerde önemli kayıplar yaşamasının ve erken genel seçim çağrılarının artmasının ardından geldiğini söylüyor,” dediği haberine şöyle devam etti:
“Hükümet yetkilileri mahkemelerin bağımsız çalıştığında ısrar ediyor ve muhalif isimlere yönelik yasal işlemlerin siyasi amaçlı olduğu iddialarını reddediyor. İstanbul Üniversitesi, İmamoğlu’nun diplomasını iptal ederken, 1990 yılında Kuzey Kıbrıs’taki özel bir üniversiteden İşletme Fakültesi’ne geçişinde usulsüzlük yapıldığı iddiasını gerekçe gösterdi. İmamoğlu karara itiraz edeceğini söyledi.”
CNN İnternational
CNN International’ın internet sitesi haberi ana sayfadan geniş yer ayırarak duyururken “Türkiye, İstanbul Belediye Başkanı ve Erdoğan’ın Önemli Rakibi İmamoğlu’nu Gözaltına Aldı” başlığı attı ve ekledi:
“Çarşamba günü gerçekleşen bu hamle, ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) ön seçim yapmasına sadece birkaç gün kala geldi. İmamoğlu’nun bu seçimde partinin cumhurbaşkanı adayı olarak seçilmesi bekleniyordu.”
Kathimerini:
Yunanistan basınının önde gelen gazetelerinden Kathimerini’nin internet sitesi de haberi flaş haber olarak duyururken “Türkiye: Ekrem İmamoğlu’nun Tutuklanması Ne Anlama Geliyor?” başlığı atarak şunları kaydetti:
“Ana muhalefet partisi CHP, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını ‘bir sonraki cumhurbaşkanımıza karşı bir darbe girişimi’ olarak nitelendirdi. Bu gelişme, İmamoğlu’nun CHP’nin cumhurbaşkanı adayı olarak açıklanmasına sadece birkaç gün kala yaşandı. İstanbul’da gösteriler yasaklanırken, İmamoğlu hakkındaki ‘sahte diploma’ iddiaları ve ardı arkası kesilmeyen yargı süreçleri dikkat çekiyor.”
Amerikan New York Times gazetesi İmamoglu’nu “Erdoğan’ın kilit rakiplerinden” şeklinde tarif etti.
İtalyan Repubblica gazetesinin haberinde “Erdoğan’a karşı yarışmaya hazırlanan İstanbul Belediye Başkanı İmamoğlu gözaltına alındı” başlığı kullanıldı.
Ekonomi çevrelerinin yakından izlediği Financial Times gazetesi de internet sitesinin baş haberi olarak gelişmeyi okurlarına “Recep Tayyip Erdoğan’ın baş rakibi Türk polisi tarafından gözaltına alındı” başlığıyla aktardı.
Haberde, İmamoğlu’nun anketlerde Erdoğan’ın önünde yer aldığı da okura duyuruluyor..
The Indian Express:
Hindistan merkezli haber ajansı The Indian Express, İmamoğlu’nun siyasi yasakla karşı karşıya olduğunu belirttiği haberinde şöyle dedi:
“Muhalefet lideri, muhalefet liderliğindeki belediyeleri soruşturan bir yargı uzmanını etkilemeye çalıştığı iddiaları da dahil olmak üzere çok sayıda davayla karşı karşıya. Davalar hapis cezaları ve siyasi yasakla sonuçlanabilir.”
İ