14 basın örgütünden ortak bildiri: “Basın hürdür, sansür edilemez”
10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü vesilesiyle hak ve taleplerini dile getirmek amacıyla Ankara Mülkiyeliler Birliği’nde bir araya gelen 14 basın meslek örgütü, “10 Ocak’ı dayanışmayla karşılıyoruz” diyerek ortak bir açıklama yaptı.
Avrupa Gazeteciler Birliği, Basın Konseyi, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Diplomasi Muhabirleri Derneği, Disk Basın-İş, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği, Ekonomi Muhabirleri Derneği, Gazeteciler Cemiyeti, Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti, Haber-Sen, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Parlamento Muhabirleri Derneği, Türkiye Foto Muhabirleri Derneği ve Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın destek verdiği toplantıda, gazetecilerin sorunları ve çözüm önerileri tartışıldı.
Basın meslek örgütleri temsilcilerinin katıldığı toplantıda ortak açıklamayı Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Başkanı Kıvanç El okudu.
Açıklama, gazetecilik mesleğinin emek sömürüsünün en yoğun yaşandığı alanlardan biri olduğuna dikkat çekilerek, gazetecilerin güvencesiz çalıştırıldığı, sansür ve otosansür baskısıyla karşı karşıya kaldığı belirtildi.
Açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye’de gazetecilerin haklarını gerileten düzenlemeler yapılmakta, medya bağımsızlığı baskı altına alınmakta, meslektaşlarımız gözaltı, tutuklama ve ev hapsi gibi engellemelerle karşılaşmaktadır. Basın özgürlüğü, Anayasa’nın ‘Basın hürdür, sansür edilemez’ hükmüne rağmen kâğıt üzerinde kalmaktadır. Sansür tehdidinin artık olağanlaştı ve otosansür gibi çok daha ağır süreçlerle gazeteciliği tehdit eder hale geldi.
Bu yetmezmiş gibi onlarca yerel gazete kapanmış, ulusal ölçekte yayın yapan haber siteleri, gazeteler ve televizyonlar birer birer küçülme yoluna gitmiştir.
Özlük haklarımızın hak ettiğimiz seviyeye yaklaştırıldığı ve 10 Ocak 1961 tarihinde yürürlüğe giren 212 sayılı yasaya karşı çıkan patronlara karşı 1961’de verilen üç günlük mücadeleyle, ortaya konulan dayanışma nasıl başarıya ulaştıysa bugün de gazeteciler dayanışma ile haklarını alabilecek güçtedir.
Saygıyla andığımız 10 Ocak ruhu bugün, basın meslek örgütlerinin uzun süreden sonra bu düzeyde bir araya gelmesiyle ve ‘Gazetecilik Hak ve Özgürlükler Deklarasyonu’ metnini oluşturmasıyla bir kez daha ortaya çıkmıştır. Bu deklarasyonla dile getirdiğimiz taleplerimiz nettir. Sendikasız, güvencesiz bir şekilde; yoksulluk hatta açlık sınırının da altında ücretlere ve çalışma saatleri belirsiz şekilde çalışan yüzlerce gazeteci için bugün yeni bir 10 Ocak olmalıdır.”
10 talep
Basın Meslek Örgütleri temsilcilerinin yayınladığı ortak bildiride, gazetecilerin çalışma şartlarına dair öncelikli taleplerini şöyle sıraladı:
- Çalışma koşullarımız güvenceye alınmalıdır, işsizlik baskısı sona ermelidir
- Yıpranma hakkımız yeniden düzenlenmelidir
- Mesleki gerekçeyle haklı fesih hakkımız uygulanmalı, istifa haline kıdem tazminatımız güvenceye alınmalıdır
- Basın İş Kanunu’nun genel iş kanunu ile birleştirilmesi hazırlığından vazgeçilmelidir *Aylık ücretimizin peşin ödenmesi sağlanmalı, yasal güvence sağlandığı takdirde haftalık çalışma süresi 40 saat olmalıdır.
- Ödenmeyen fazla mesailerimize ek faiz kuralı uygulanabilir hale getirilmelidir
- Kadın gazetecilerin çalıştırılması teşvik edilmeli, hamilelik ve doğum nedeniyle işten çıkarmalar yasaklanmalıdır. Doğum sonrası ücretli izin ve emzirme dönemi SGK prim desteği taleplerimiz yasal düzenlemeyle güvence altına alınmalıdır
- Başta foto muhabirlerinin ekipman satın almalarında üç yıl süreyle vergi muafiyeti sağlanmalıdır.
- Serbest ve dijital mecralarda yayın yapan gazetecilerin de sendikalı olabilmesi için yasal düzenleme yapılmalıdır.
- Serbest çalışan meslektaşlarımızın basın kartı alabilmesi ve basın kartına bağlanan özlük haklarından yararlanmaları sağlanmalıdır.
- Sendikal örgütlenmenin önündeki engel haline gelen işyeri/ işletme tartışmasının ortadan kaldırılması için birden fazla işyeri olan şirketler tek işletme olarak kabul edilmeli ve örgütlenme barajı yüzde 40 olarak uygulanmalıdır.