Gazeteciler için 2024 yılı da zor geçti ve ölümcül bir oldu. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ), 10 Aralık İnsan Hakları Haftası’nda 2024’te dünya çapında öldürülen gazetecilere ilişkin bir rapor yayımladı.
Yıl henüz bitmemesine rağmen 1o Artalık itibarıyla 1 Ocak’tan bu yana 104 medya çalışanı öldürüldü. Bu basın mensuplarından 2’si kadın.
Bianet’te yayımlanan habere göre IFJ 2023’te 129 gazeteci ölümü belgelemiş ve bu 1990’dan bu yana gazeteciler için en ölümcül yıl olarak kayıtlara geçmişti.
Rapora göre Orta Doğu ve Arap coğrafyasında 66, Asya-Pasifik’te 20, Afrika’da 8, Amerika’da 6 ve Avrupa’da 4 gazeteci öldürüldü. Ayrıca raporda dünya çapında 520 gazetecinin hapis olduğu belirtildi.
Savaşın başından beri 138 Filistinli gazeteci…
2024’te öldürülen 104 gazetecinin yüzde 60’ı Orta Doğu ve Arap coğrafyasında. İsrail, Gazze ve Lübnan’da yürüttüğü savaşta, Filistinli 55, Lübnanlı 6 ve Suriyeli 1 gazeteciyi öldürdü. Savaşın başladığı 7 Ekim 2023’ten bu yana, öldürülen Filistinli gazetecilerin sayısı en az 138.
13 Ekim 2023’te IFJ, UNESCO’dan gazetecileri korumasını, siviller için insani koridorlar açmasını, Gazze’deki gazetecilerin anklavın dışına çıkışlarına izin verilmesini ve yabancı muhabirlerin de Gazze’ye girmesine izin vermesini istedi. Ancak talepler karşılanmadı. IFJ “Hepsi boşuna” dedi.
IFJ’nin raporunda Türkiye’nin Irak’ın kuzeyinde İHA saldırısında üç medya çalışanını da listelenmiş durumda. Ayrıca Suriye’de 4 Aralık’ta öldürülen bir fotoğrafçı da mevcut.
Myanmar’da cunta yönetimi 3 gazeteciyi öldürdü
Öte yandan bu yıl Asya-Pasifik’te 20 gazeteci öldürüldü. Pakistan’da 6, Bangladeş’te 5, Hindistan’da 3, Myanmar’da 3, Filipinler, Endonezya ve Kazakistan’da ise her birinde bir ölüm yaşandı. Asya Pasifik’te 2023’teki 12, 2022’de ise 16 gazeteci öldürülmüştü.
Afrika’daki 8 gazetecinin ise 5’i Sudan’da generallerin savaşında öldürüldü. Ayrıca Somali ve Çad’da birer gazeteci hayatlarını kaybetti.
Gazze’de savaş başlamadan önce Latin Amerika ve özellikle Meksika, medya çalışanları için dünyanın en tehlikeli bölgelerinden biriydi. Ancak cinayet oranı düştü. IFJ, 2022’de 30 ve 2023’te 6’ya kıyasla 2024’te 6 ölüm bildirdi. 5’i Meksikalı ve 1’i Kolombiyalı.
Avrupa’da ise Ukrayna’daki savaş can kaybına yol açtı; 2024’te 4 gazeteci savaşı takip ederken öldürüldü. Ukrayna’da 2022’de 13, 2023’te ise 4 gazeteci öldürülmüştü. Bu çatışmaya rağmen Avrupa gazeteciler için dünyanın en güvenli kıtası olmaya devam ediyor.
520 gazeteci hapis
IFJ, 10 Aralık 2024’te hapisteki gazetecileri 520 olarak saydı. Bu sayı, 2023 (427) ve 2022 (375) ile karşılaştırıldığında keskin bir artışı temsil ediyor.
Çin, Hong Kong da dahil olmak üzere 135 gazetecinin tutuklu olduğu, medya profesyonelleri için dünyanın en büyük hapishanesi olmayı sürdürüyor. Hemen ardından İsrail (59 Filistinli gazeteci) ve Myanmar (44) geliyor.
IFJ Genel Sekreteri Anthony Bellanger, birleşmiş Milletler üyesi devletlere çağrı yaparak, gazetecilerin güvenliğine ilişkin bağlayıcı bir sözleşmenin kabul edilmesi için harekete geçilmesini istedi.