2025 yılı Ocak-Haziran dönemi kıdem tazminatı tavanı 46 bin 655,43 TL olarak açıklandı. Haziran Aralık 2024 döneminde 41 bin 828,42 TL olan kıdem tazminatı tavanı memur maaşlarındaki artışa endeksli olarak sadece yüzde 11,54 oranında artmış oldu.
1978 yılında asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı 12 Eylül askeri darbesi döneminde asgari ücretin 3,7 katına kadar düşerken, AKP iktidara geldiğinde ise asgari ücretin 4,9 katıydı. 2025 yılına kadar devam eden AKP iktidarında ise yeni asgari ücretin 1,8 katına geriledi.
Böylece, AKP döneminde kıdem tazminatının asgari ücrete oranı 12 Eylül döneminin de gerisine düştü.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK Araştırma Merkezi, 1978 yılından günümüze kadarki süreçte kıdem tazminatındaki seyri ortaya çıkartan bir araştırma yayınladı.
Darbe döneminin de gerisinde…
Araştırmaya göre, 1978’de asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanı, 1982’de asgari ücret ile bağının koparılmasının ardından hızla düşmeye başladı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında kıdem tazminatı asgari ücretin 4,8 katıydı. AKP döneminde kıdem tazminatının asgari ücrete oranı 12 Eylül döneminin de gerisine düştü. 12 Eylül döneminde kıdem tazminatı tavanının asgari ücrete oranı 3,7 kata kadar düşmüştü.
1936 İş Yasası ile kabul edilen kıdem tazminatı işçinin ödenmesi sonraya ertelenmiş ücretidir ve işçiyi
koruyucu düzenlemelerin en önemlisidir. 1975’te 1927 sayılı Yasa ile kıdem tazminatının üç yıllık hak etme süresi bir yıla indirildi ve 15 günlük kıdem tazminatı süresi 30 güne yükseltildi.
Ayrıca kıdem tazminatı tavan miktarı asgari ücretin 7,5 katı ile sınırlandırıldı. Kıdem tazminatına
getirilen bu hüküm 1979’da Anayasa Mahkemesi tarafından biçim yönünden iptal edildi. Ancak kıdem tazminatına tavan uygulaması 12 Eylül’den sonra tekrar gündeme geldi ve 17 Ekim 1980 tarihli 2320 sayılı Yasa ile kıdem tazminatın asgari ücretin 7,5 katı ile sınırlandı.
İşverenlerin itirazları üzerinde tekrar değişiklik yapıldı ve 11 Aralık 1982 tarihli 2762 sayılı Kanun
ile kıdem tazminatının asgari ücretle bağı koparıldı. Kıdem tazminatı tavanı ise en yüksek devlet
memurunun bir hizmet yılı için alacağı azami emeklilik ikramiyesi ile sınırlandırıldı. Kıdem tazminatının
asgari ücretle bağının koparılması kıdem tazminatının miktarının ciddi biçimde düşmesine neden oldu.
1978’de asgari ücretin 7,5 katı olan kıdem tazminatı tavanı, 1982’de asgari ücret ile bağının
koparılmasının ardından hızla düşmeye başladı. 2025 itibariyle kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin
1,8 katına geriledi.
Böylece 12 Eylül darbesinin ardından kıdem tazminatında başlayan erime AKP döneminde hızlanmış
oldu. AKP döneminde kıdem tazminatı 12 Eylül döneminin bile gerisine düştü.
Eskiden ev alınıyordu…
Kıdem Tazminatı 12 Eylül Öncesine göre 3,7 milyon TL, AKP döneminde 2 milyon TL Eridi
1980 öncesinde 25 yıl çalışan bir işçi bugünkü parayla yaklaşık 4,9 milyon TL kıdem tazminatı
alabiliyordu. İşçinin bu parayla orta halli bir ev alması mümkündü!
AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 25 yıl kıdemi olan bir işçi 3,2 milyon TL kıdem tazminatı
alabiliyordu. 2025’te 25 yıl kıdemi olan bir işçi tavandan kıdem tazminatı sadece 1,2 milyon
TL alabilir.
25 yıllık bir işçinin kıdem tazminatı 12 Eylül öncesine göre 3,7 milyon, AKP döneminde 2 milyon eridi!
Bugün 1,2 milyon liraya değil bir ev almak yeni bir araba almak bile çok zor!