İsrail, nükleer güç tehdidi olarak gördüğü İran’a saldırılar düzenledi. İran’ın nükleer programının kalbinin ve askeri tesislerin hedef alındığı söylenerek düzenlenen saldırıda başkent Tahran’ın bulunduğu 6 şehirde bir çok stratejik nokta vuruldu.
İran devlet medyası saldırıda Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami’nin öldüğünü bildirdi. Tahran’daki saldırıda İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Feridun Abbasi ve İslami Azad Üniversitesi Rektörü Muhammed Mehdi Tehranchi’nin de hayatını kaybettiği belirtildi. İran, Devrim Muhafızları’nın hava kuvvetleri komutanı Amir Ali Hajizadeh’nin öldürüldüğünü de doğruladı.
İran Dışişleri Bakanı Birleşmiş Milletler’e (BM) yazdığı mektupta İsrail’in saldırılarını “savaş ilanı” olarak nitelendirdi.
İsrail ordusu İran’ın “İsrail topraklarına doğru yaklaşık 100 SİHA fırlattığını” açıkladı. İsrail basını tüm SİHA’ların durdurulduğunu yazdı.
İran’a saldırılarının ardından İsrail’de olağanüstü hal ilan edildi. Ülke dünya genelindeki tüm elçiliklerini de geçici olarak kapattığını duyurdu.
Trump ve Netanyahu’dan ilk açıklamalar
ABD Başkanı Donald Trump İran’ın nükleer anlaşmayı kabul etmezse sonraki saldırıların “daha acımasız” olacağını söyledi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “Yükselen Aslan Harekatı” adı verilen saldırıların “İsrail’in varlığına yönelik İran tehdidini geri püskürtmeyi amaçlayan hedefli bir askeri operasyon” olduğunu söyledi.
Operasyonun “tehdit ortadan kaldırılıncaya kadar” devam edeceğini söyledi.
Netanyahu, “İran son aylarda daha önce hiç atmamış olduğu adımları atarak, zenginleştirilmiş uranyumu silah haline getirmeye çalışıyor.Durdurulmazsa, İran çok kısa bir sürede nükleer silah üretebilir. Bir yıl olabilir. Birkaç ay içinde, bir yıldan daha kısa bir sürede olabilir. Bu, İsrail’in varlığı için açık ve mevcut bir tehlikedir” diye ekledi.
Netanyahu, konuşmasında ABD Başkanı Donald Trump’a İran’ın nükleer silah programına karşı çıktığı için teşekkür etti.
İran’ın tepkisi…
İsrail ordusu sözcüsü Effie Defrin, İran’ın “İsrail topraklarına doğru yaklaşık 100 SİHA fırlattığını” açıkladı.
İsrail basınına göre bu saldırı tümüyle püskürtüldü.
İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney yazılı bir açıklama yaparak İsrail’in “şeytani ve kanlı ellerini İran’a yönelik bir suçta kullandığını” ve “kendisinin de acı bir kader yaşayacağını” belirtti.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Siyonist rejimin canice saldırısı gerçekleşir gerçekleşmez, cumhurbaşkanı ve hükümet ekibi olay yerinin yönetimini devraldı ve bu konuda bakanlar kurulu özel bir toplantı yaptı” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, “İranlıları liderliklerine güvenmeye ve onların yanında durmaya çağırıyor. İran’ın cevabı İsrail’i pişman edecek” ifadelerini kullandı.
Saldırı Mossad’ın operasyonu sonucu mu başlatıldı?
İsrail’in İran’a yönelik saldırısının detayları da ortaya çıkmaya başladı. İsrail’in saldırıyı yıllar süren bir planlamanın sonucu gerçekleştirdiklerini söyledi. İran’da üç aşamalı plan ortaya konuldu.
İsrailli bir güvenlik kaynağı, İsrail İran’a hava saldırıları düzenlemeden önce İsrail istihbarat teşkilatı MOSSAD komandolarının İran’da bir dizi gizli operasyon gerçekleştirdiklerini söyledi.
200 savaş uçağıyla yapılan saldırıdan önce İsrail tarihinin en büyük gizli operasyonlarından birini gerçekleştirdiğini açıkladı. İsrail basınına göre İran’ın kalbinde üç aşamalı bir saldırı hazırlığı yaptı.
Saldırı yıllar süren planlama ve istihbaratın ürünüydü. İlk aşamada İran’ın merkezindeki hava savunma noktaları hazır hedef haline getirildi. Mossad komandoları İran’ın merkezindeki birçok stratejik noktaya önceden yerleştirilmiş güdümlü silah sistemlerini konumlandırıldı.
Bu silahlar saldırı gecesi hava savunma sistemlerine karşı kullanıldı. İkinci aşamada ise sivil araçlara gömülü elektronik saldırı sistemleri devreye alındı.
İran’ın radar ve hava savunma ağını köreltmek için Mossad ekipleri özel teknolojileri sivil araçlarla bölgeye taşıdı. Bu sistemler saldırıdan kısa süre önce aktifleştirildi.
İran’ın hava savunma komuta ağı geçici olarak devre dışı bırakıldı. Son aşamada ise Tahran yakınlarında gizli bir kamikaze drone üssü kuruldu.
Mossad saldırıdan aylar önce İran topraklarına patlayıcı yüklü drone’lar yükledi. Saldırı gecesi bu dronelar İsrail’i doğrudan tehdit oluşturan silahların konumlandığı noktaları vurdu.
Bugüne nasıl gelindi?
ABD ve İran yetkilileri arasında Nisan ayından bu yana İran’ın nükleer programıyla ilgili görüşmeler yapılıyor.
Bu görüşmelerin altıncısının 15 Haziran’da Umman’da yapılacağı 12 Haziran Perşembe günü teyit edilmişti.
ABD Başkanı Donald Trump, daha önce İran ile bir anlaşmaya yakın olduklarını söylemiş ve İsrail’e bu ülkeye saldırmama çağrısı yapmıştı.
Trump İsrail’in İran’a saldırmasının “çok muhtemel” olduğunu da doğrulamış ancak saldırının her an gerçekleşebileceğini söylemekten kaçınmıştı.
ABD Başkanı Trump, “büyük çatışma” riski nedeniyle bölgedeki Amerikalı çalışanların sayısının azaltıldığını söylemişti.
Irak’taki ABD büyükelçiliğindeki çalışanlar ve yakınları 11 Haziran’da İran ile artan gerilimin ardından tahliye edilmişti.
Trump 12 Haziran günü yaptığı açıklamada “iyi bir anlaşmaya oldukça yakınız” demiş ve İsrail’in İran’a olası saldırısının “her şeyi bozabileceğini” savunmuştu.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), 12 Haziran’da İran’ın nükleer silahların yayılmasının önlenmesine yönelik yükümlülüklerini ihlal ettiğini açıkladı.
İran raporun İsrail tarafından sağlanan “sahte belgelere” dayandığını ve kararın siyasi olduğunu savundu; zenginleştirilmiş uranyum üretimini “önemli ölçüde artıracağını” duyurdu.
Pentagon yetkilileri 11 Haziran Çarşamba günü, İran’ın nükleer silah üretmeye doğru ilerlediğine dair “birçok belirti” olduğuna inandıklarını söylemişti.
İran, uranyum zenginleştirme programının sivil amaçlı enerji üretimine yönelik olduğunu ve atom bombası üretmeye çalışmadığını söylüyor.