Aşırı sıcaklıklar sağlık açısından risk oluşturuyor. Bu risk sıcaklarda çalışmak durumunda olanlar için daha da artıyor. Uzmanlara göre ısı stresi saatler ve günler sonra bile bitkinlik ve sıcak çarpması gibi sağlık sorunlarına, hatta ölümlere neden olabiliyor. Serin kalmaya çalışan vücudun kendini zorlaması da böbrek sorunlarına yol açabiliyor ve kalp hastalığını, solunum sorunlarını ve ruh sağlığını kötüleştirebiliyor
Euronews’un haberine göre, İspanya’nın Barselona kentinte 51 yaşındaki bir temizlik işçisinin vardiyasının bitiminin ardından yere yığılıp ölmesi aşırı sıcakta çalışmanın neden olabileceği riskleri yeniden gündeme getirdi.
Isı stresi konusunda farkındalık eksikliği
Sıcak hava dalgaları sırasında tek sağlık riski yüksek sıcaklıklar değil. Islak Ampul Küre Sıcaklığı (WBGT) adı verilen bir ölçüt mevcut. Bu ölçüt ısı, nem, rüzgar ve güneş ışığını dikkate aldığı için fiziksel olarak aktif çalışanlar için daha iyi bir ısı stresi sinyali olarak kabul ediliyor.
WBGT dört tehdit seviyesi içeriyor: düşük, biraz yüksek, orta, yüksek ve aşırı yüksek. Bölgeye bağlı olarak, 29 ila 32 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklar çalışanların sağlığı için aşırı tehdit olarak kabul ediliyor ve ısı hastalığı riskini önemli ölçüde artırıyor.
Aşırı sıcaklar, inşaat işçileri, tarım işçileri ve acil durum hizmetleri gibi fiziksel olarak zorlayıcı işlerde dışarıda çalışan insanlar için daha tehlikeli.
Ancak ofisler de dahil olmak üzere kapalı mekanlarda çalışanlar da, özellikle iyi soğutulmayan veya havalandırılmayan binalarda çalışıyorlarsa, risklerle karşı karşıya kalabilir.
Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre, küresel olarak aşırı sıcaklar yılda yaklaşık 19 bin işçinin ölümüne neden oluyor ve AB’de 2000 yılından bu yana sıcaklığa bağlı işyeri ölümlerinde yüzde 42’lik bir artış görüldü.
Euronews’un haberine göre, uzmanlar birçok insanın, özellikle de genç ve zindeyseler, sıcak stresi riski altında olduklarının farkında olmayabilecekleri uyarısında bulundu.
Ne yapılmalı?
Sağlık uzmanları, çalışanların fiziksel semptomlarına da dikkat etmeleri gerektiğini söylüyor.
İşçi gruplarını temsil eden Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) kıdemli danışmanı Ignacio Doreste, “İşçiler baş dönmesi, yorgunluk, baş ağrısı, mide bulantısı, kas krampları, bayılma ve kafa karışıklığı gibi unsurlara dikkat etmelidir,” dedi.
Uzmanlar; sıcak stresi belirtileri hissedildiğinde, çalışmanın bırakılmasını bırakın, su içilmesini, gereksiz giysilerin çıkarılmasını ve serin, gölgelik bir alanda oturulmasını öneriyor. Eğer 30 dakika içinde soğuma olmazsa, acil tıbbi yardım alınması gerektiğine de dikkat çekiyorlar.
Çalışanlar haklarını bilmeli
Almanya, Slovenya, Macaristan, Belçika, Kıbrıs, Yunanistan, İspanya, Fransa ve İtalya dahil olmak üzere birçok AB ülkesinde çalışanları sıcak stresinden korumak için kurallar bulunuyor.
Örneğin Fransa’da işverenler çalışanlarına temiz içme suyu sağlamak ve işyerlerini ve çalışma saatlerini çalışanları aşırı sıcaktan koruyacak şekilde düzenlemek zorunda.
İtalya’nın bazı bölgelerinde hükümet, temmuz ayındaki son büyük sıcak hava dalgası sırasında günün en sıcak saatlerinde açık havada çalışmayı yasakladı.
ILO’ya göre, genel olarak, sıcakla ilgili yasaları olan ülkeler, yüksek yoğunluklu işler için yaklaşık 29 ila 30 santigrat derece, orta dereceli işler için 30 ila 31 derece ve hafif işler için 31,5 ila 32,5 derecelik çalışma sınırları belirliyor.
AB de işverenlerin çalışanların sağlık ve güvenliğini genel olarak mesleki risklere karşı korumasını zorunlu kılıyor, ancak sıcak stresine ilişkin özel bir mevzuat yok.
Euronews’e konuşan Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (ETUC) kıdemli danışmanı Ignacio Doreste, “AB genelinde bir işçi kendi fiziksel bütünlüğüne yönelik bir tehditle karşı karşıya kaldığında, çalışmama hakkına sahiptir. Ancak, özellikle mesleki durumda sıcaklığa bağlı hastalıklar genellikle eksik bildirildiği için yaptırıma son derece ihtiyaç var” dedi.
Uzmanlar, sıcak hava dalgası sırasında çalışanlara hakları konusunda emin olmadıklarında iş sözleşmelerini kontrol etmelerini veya sendikalarına danışmalarını öneriyor.
Türkiye’de durum ne?
Türkiye’de aşırı sıcaklarda işçilerin çalışmama –iş durdurma– hakkı mevzuatta açıkça düzenlenmiş bir hak.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, işçi, “ciddi ve yakın tehlike” oluşturduğunu düşündüğü durumda; önce İSG kurulu ya da işverene başvurur. Kurul veya işveren durumu tutanakla kayıt altına alır. Gerekli önlemler alınana kadar işçi, çalışmaktan kaçınabilir. İSG uzmanı, hekim ya da müfettiş tarafından “işin durdurulması” kararı verilebilir.
REKLAM