ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Freedom House 2021 yılı “internette özgürlük raporu”nu yayımladı. Rapora göre Türkiye toplamda 34 puan alarak “özgür olmayan ülkeler” arasında yer aldı.
Haziran 2020 ile Mayıs 2021 arasındaki gelişmeleri kapsayan raporda, Türkiye’de internet kullanımı “Erişim engeli”, “İçerik sınırlaması” ve “Kullanıcı hakları ihlalleri” başlıkları altında incelendi. 100 puan üzerinden yapılan değerlendirmede Türkiye, “Erişim engeli” başlığında 15 puan, “İçerik sınırlaması” başlığında 10 puan ve “Kullanıcı hakları ihlallerinde” 9 puan aldı.
Erişim engelleri, içerik sınırlamaları ve kullanıcı hakları ihlalleriyle ilgili 21 ayrı göstergenin değerlendirildiği çalışmaya 80’den fazla analist ve danışman katkıda bulundu. Her ülkenin internet özgürlüğü puanını 100 puanlık bir ölçekte belirlendi.
Değerlendirmede, toplamda 70-100 arası puan “özgür”, 40-69 arası “kısmen özgür”, 0-39 arası “özgür değil” şeklinde kategorilendirildi.
Türkiye’nin 34 puanla özgür olmayan ülkeler arasında gösterildiği raporda, Avrupa’da ilk sırayı 96 puanla İzlanda aldı. Onu 95 puanla Estonya ve 79 puanla Almanya takip etti. Değerlendirmede Fransa ve İngiltere’nin puanları 78 olarak belirlendi. İtalya 76, Sırbistan da 71 puanla özgür ülkeler arasında gösterildi.
Rapora göre, internet özgürlüğü Türkiye’de art arda üçüncü yıl düşüşe devam etti. 2020’de 25, 2019’da 37 puan aldı.
“Baskı ve Sınırlamalar Arttı”
Raporda, Türkiye’de yüzlerce internet sitesine erişimin engellendiğini ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı eleştiren içeriklerin platformlardan kaldırıldığını belirtildi
Aktivistler, gazeteciler ve sosyal medya kullanıcılarının sosyal medyadaki paylaşımları nedeniyle fiziksel ve çevrimiçi tacize maruz kaldıkları kaydedildi.
Bu kapsamda, Türkiye’nin “İçerikleri sınırlama” puanı 6 üzerinden 1 gösterdi. Türkiye’ye “Devlet veya devlet dışı aktörler, yayıncıları, içerik barındırıcılarını veya dijital platformları içeriği, özellikle de uluslararası insan hakları standartlarıyla korunan materyalleri silmeye zorlamak için yasal, idari veya başka yollar kullanıyor mu?” başlığında da sıfır puan verildi.
“Online gazeteciler, yorumcular ve diğer kullanıcılar oto-sansür uyguluyor mu?” başlığında 1 puanla değerlendirilen Türkiye, “Anayasa veya diğer yasalar hakları koruyamıyor mu? İfade özgürlüğü, bilgiye erişim ve basın özgürlüğü, bağımsız olmayan bir yargı tarafından mı uygulanıyor?” başlığında 1 puan, “Hizmet sağlayıcılar ve diğer teknoloji şirketleri tarafından kullanıcı verilerinin izlenmesi ve toplanması, kullanıcıların gizlilik haklarını ihlal ediyor mu?” alanında da sıfır puan aldı.