Türkiye’ye yaptırım da içeren 741 milyar dolarlık savunma bütçesi tasarısı ABD Temsilciler Meclisi’nin ardından Senato’dan da geçti. Böylece, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) olarak bilinen tasarının Kongre’deki onay süreci tamamlandı ve yasalaşması için Başkan Donald Trump’ın imzasına hazır hale geldi. Temsilciler Meclisi’nde 78’e karşı 335 oyla kabul edilen tasarı, Senato’dan da 13’e karşı 84 oyla geçti.
Senatodan 3’te 2 çoğunlukla geçen tasarıyı Trump, veto etse bile Senato tekrar toplanarak vetoyu etkisiz kılabiliyor.
Trump’ın tasarıyı veto etmek ya da onaylamak için 10 gün süresi bulunuyor. Bu süre içinde Trump, yasayı imzalamasa bile 10 gün sonunda yasa, otomatik olarak onaylanmış kabul edilecek.
İngiliz yayın kuruluşu BBC Türkçe’nin Reuters Haber Ajansı’na dayandırarak verdiği haberde yaptırımların Savunma Sanayii Başkanlığı ve Başkanı İsmail Demir’i hedef alacağı belirtildi.
Haberde, yaptırımların yeni Başkan Joe Biden açısından Türkiye ile ilişkileri karmaşık hale getireceği değerlendirmesi de yapıldı.
Tasarıda Türkiye ile ilgili hangi düzenleme var?
Tasarıda, Trump’tan Türkiye’ye 30 gün içinde ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası’nda (CAATSA) yer alan 12 yaptırımdan en az beşini uygulaması talep ediliyor.
CAATSA kapsamında, yaptırım uygulanan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi, ABD ve uluslararası mali kuruluşlarından kredi verilmemesi, mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi, döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması gibi yaptırımlar yer alıyor.
Trump, 2017’de kendi imzasıyla yürürlüğe giren CAATSA yaptırımlarının Türkiye’ye karşı uygulanmasını daha önce engellemişti.
Türkiye’nin ABD’den Patriot hava savunma sistemleri alamadığı için Rusya’dan S-400 silahını aldığını, bundan dolayı Türk hükümetinin cezalandırılmaması gerektiğini kaydeden Trump, CAATSA’da kendisine tanınan muafiyet yetkisini kullanma yolunu seçmişti.
Tasarıda Türkiye ile ilgili bir diğer önemli madde de F-35 savaş uçaklarıyla ilgili.
NDAA, Türkiye’nin satın aldığı ancak S-400 sonrası programdan çıkartılmasıyla teslim edilmeyen altı adet F-35 uçağının ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmasına da onay veriyor.
AB de yaptırımlar konusunda ABD’nin tutumuna gönderme yapmıştı
AB, 10-11 Aralık’ta toplanan liderler zirvesinin sonuç bildirgesinde, Türkiye’ye yaptırım uygulaması kararını ABD ile eşgüdüm içinde hayata geçireceğini duyurmuştu.
Zirveden, Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleriyle bağlantılı kişi ve kuruluşlara dönük yaptırım listesinin genişletilmesi kararı çıkmıştı.
Bu kararın uygulanması ise Mart ayına bırakıldı.
Bu kapsamda ABD Kongresi’nden geçen ve Türkiye’ye yaptırım içeren yasanın uygulanması önem taşıyor.
AB’nin, 20 Ocak’ta görevi Donald Trump’tan devralacak yeni Başkan Joe Biden ile yapacakları görüşmelerin ardından Türkiye ile ilişkileri ve yaptırım kararını yeniden gözden geçirmesi bekleniyor.