31 Mart 2019 seçimlerinde Halkların Demokratik Partisi HDP’nin kazandığı Kars Belediyesi’ne kayyum atanmasıyla, HDP’nin kazandığı 8 ildeki belediyelerin tamamı elinden alınmış oldu. Seçimlerde 65 yerel yönetimi kazanan HDP’nin elinde 6 belediye kaldı.
HDP, son seçimlerinde 3 büyükşehir, 5 il, 45 ilçe ve 12 belde belediyesi olmak üzere toplam 65 belediye kazandı. HDP listelerinden 1230 belediye meclis üyesi ve 101 il genel meclis üyesi seçildi.
Mazbatası verilmeyenler.
Altı belediye başkan adayına, KHK ile kamu görevinden ihraç ediği için mazbataları verilmedi. En yüksek oyu alan ikinci partinin adayı göreve atandı.
Diyarbakır Bağlar, Kars Digor’a bağlı Dağpınar Beldesi, Van’a bağlı Edremit, Çaldıran Tuşba ilçeleri, Erzurum Tekman’da seçimi büyük farkla kazanan başkanların yerine seçimde ikinci gelen AKP’li belediye başkan adaylarına mazbata verildi.
Kayyum dönemi.
Seçimlerden kısa bir süre başlayan HDP’li belediyelere yönelik operasyon ve tutuklamalar ile birlikte 59 belediye yönetimine de kayyum atandı.
Gelinen noktada partinin elinde dördü ilçe ve ikisi belde olmak üzere 6 belediye yönetimi kaldı.
Kayyum atanan belediyeler.
Seçimlerden sonra, 19 Ağustos 2019’da Diyarbakır, Van ve Mardin Büyükşehir Belediyelerine kayyum atandı.
Bu dönemde Iğdır, Batman, Siirt ve Hakkari il belediyelerine de kayyum atandı.
Seçimlerden 1 yıl sonra HDP’nin kazandığı ve kayyum atanan ilçe belediyeler ise şunlar:
Diyarbakır’a bağlı Bismil, Eğil, Ergani, Hazro, Kayapınar, Kocaköy, Kulp, Lice, Silvan, Sur, Yenişehir ilçeleri, Urfa’nın Suruç ilçesi. Mardin’e bağlı Derik, Nusaybin, Kızıltepe, Mazıdağı ve Savur ilçeleri, Van iline bağlı Başkale, Erciş, İpekyolu, Muradiye, Özalp ve Saray ilçeleri, Ağrı’nın Diyadin ilçesi, Muş’un Bulanık ve Varto ilçeleri, Bitlis’in Güroymak ilçesi, Siirt’tin Baykan ve Kurtalan ilçeleri, Şırnak’ta İdil ve Cizre ilçeleri ile Hakkari’nin Yüksekova ilçesi.
Kayyum atanan belde belediyeleri ise şöyle oldu: Akpazar, Sarıcan, Karayazı, Esentepe, Altınova, İkiköprü, Gökçebağ, Lafeli
HDP’nin elinde kalan belediyeler.
Kars belediyesine kayyum atanmasıyla HDP’nin elinde hiç il belediyesi kalmadı. Parti, dördü ilçe ve ikisi belde olmak üzere toplam 6 belediye kaldı. HDP’nin elinde kalan belediyeler şunlar: Kömür/Adıyaman, Patnos/Ağrı, Çınar/Diyarbakır, Karaçoban/Erzurum, Silopi/Şırnak, Balveren/Şırnak.
Avrupa Konseyi’nden tepki.
Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Başkanı Anders Knape Türkiye’nin güneydoğusunda yerel yönetimlere yönelik devam eden ‘saldırıları ve operasyonları’ üzüntüyle karşıladığını açıkladı.
Alman Yayın Kurumu DW’de yer alan habere göre, Knape yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Demokratik yollarla göreve seçilmiş muhalif temsilcilerin gerçekleşen yeni operasyonlarla gözaltına alınmasını derin endişe ile takip ediyorum. Özellikle kongremizin de bir üyesi olan Kars şehri belediye başkanı Ayhan Bilgen’in durumunu yakından izliyorduk ki bu sabah bir kez daha benzeri operasyonlar kapsamında eş başkan Şevin Alaca’nın da aynı şekilde alındığını öğrendik. Ne yazık ki, Türk makamlarının Sayın Bilgen ve diğerlerine terör bağlantısı zannıyla bu şekilde gözaltı uygulaması ülkede milyonların oy, fikir ve iradelerinin inkar edilmesi ve yerel yönetimlerin altının oyulmasıdır. Kongremiz defalarca kez seçilmiş yöneticilerin görevden alınması ve yerlerine kayyım atanması uygulamasını kınamıştır.”
CHP’nin tepkisi.
Ana muhalefet Partisi CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, Kars Belediyesi’ne kayyum atanması ile ilgili yaptığı açıklamada, seçimle gelenin seçimle gitmesi gerektiğini belirterek, “Hangi partiden olursa olsun, milletin iradesine darbe vuramazsınız” dedi.
Torun, yazılı açıklamasında, kayyum atanmasını demokrasiye açıkça darbe yapmak olarak nitelendirerek, şunları söyledi:
“18 yıllık iktidarının sonunda ülkemizi bir sorunlar yumağına çeviren bu zalim iktidarın, halkın oylarıyla seçilmiş belediye başkanlarına yönelik baskıları da bitmiyor. Kars halkının iradesiyle belediye başkanlığına seçilen Ayhan Bilgen’in, tutuklanmasının üzerinden bir saat dahi geçmeden görevden alınması ve yerine kayyum atanması, hukuki değil, tamamen siyasidir”
HDP’nin tepkisi.
HDP Parti Sözcüsü Ebru Günay, Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısının ardından yaptığı açıklamada, HDP’lilerin “hukuksuz” bir biçimde tutuklandığını söyleyerek “Ankara Adliyesi’nde suç işlendi” dedi.
Ebru Günay, tutuklama kararının şaşırtıcı olmadığını ifade ederek, “o kararların adliye binalarında alınmadığını çok iyi biliyoruz. Günlerdir yandaş TV ve gazetelerin haberleriyle adeta iddianameler yazılıyor ve tutuklama müzakereleri hazırlanıyordu. Bu tutuklamalar HDP’nin çoklu ve renkli yapısını hedeflemiştir. Hedeflenen Türkiye’nin birleşik demokratik siyaset cephesidir. Birliğimizi ve bütünlüğümüzü bozamayacaksınız. Bunların hepsinin hesabı tek tek sorulacak. Bundan hiç kimsenin şüphesi olmasın” dedi.