HABERİ BURADAN DİNLEYEBİLİRSİNİZ.
gazetesanal.com
Pandemi süresince 7 aydır oyun sahneleyemeyen özel tiyatrolar kapanma noktasına geldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yardımları ise tartışma konusu oldu.
Koronavirüsün etkilediği alanlardan biri de tiyatrolar oldu. Seyircisi ile buluşamayan tiyatro sahneleri, sigorta ve vergi ödemeleri, işletme gideleri ve oyuncuların ücretlerini ödeyemez duruma geldi.
Bir çok özel tiyatro kapanma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Tiyatro kooperatifi öncülüğünde bir araya gelen özel tiyatrolar, sosyal medya üzerinden yardım çağrısında bulundular.
Sanatı Korumak devletin görevi.
Yapılan açıklamada, sanat kurumlarını korumanın Kültür ve Turizm Bakanlığının tercihi değil, görevi ve mecburiyeti olduğu vurgulanarak, kapanma tehlikesi ile karşı karşıya olan tiyatrolar için acil çözüm çağrısı yapıldı.
Çağrıya katılan özel tiyatrolar, yıllardır sadece tiyatro yaptıklarını belirterek, oluşan borçların ödenmesinin yıllar süreceğini, özel tiyatroların bu yükü kaldıramayacağına dikkat çektiler.
Kültür ve Turizm Bakanlığının verdiği yardımlara da birçok tiyatronun vergi ve sigorta pirimi borcu yüzünden başvuramadığına dikkat çekilen çağrıda, var olan gelirlerine de vergi ve sigorta borcu yüzünden devletin el koyduğunu belirttiler.
Devlet katkısının tiyatro ile ilgisi olmayan şirketlere verildiği vurgulanan çağrıda, devlet katkısının yeniden ve şeffaf bir şekilde düzenlenmesi istendi.
Kapanma tehlikesi ile karşı karşıya olan tiyatroların yardım çağrılarından satırbaşları.
Kumbaraci50.
Kumbaraci50 Tiyatrosu: Kumbaracı kapanma tehlikesi ile karşı karşıya. Mevcut borçların ödenmesi yıllar alacak. Geçtiğimiz ve önümüzdeki sezonun yıkıcı etkilerinden kurtulmak çok zor. Vergi borcu yüzünden Kültür Bakanlığı desteğine başvuramadı.
Kadıköy Emek.
Kadıköy Emek Tiyatrosu: Devlete bağlı herhangi bir kurumun festival, şenlik vb. etkinliklerine katıldığımızda, tiyatromuza yatacak olan ücret devlet tarafından el konulup vergi borcumuza sayılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na borç sebebiyle başvuramayan tiyatrolara yeniden başvuru hakkı verilmesini talep ediyoruz.
Toy İstanbul.
Toy İstanbul: Pandemi nedeniyle sahnemizi kapatmak zorunda kaldık. Diğer tiyatroların da aynı sürece yaşamaları için desteği ihtiyacımız var. Çünkü sanata ihtiyacımız var.
Moda Sahnesi.
Moda Sahnesi: Yaşam mücadelesi veren özel tiyatroların bu zor durumunu görüp onları yaşatmak bir kamu hizmetidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı bu desteği alamayan tiyatrolara destek vermek üzere yeni bir değerlendirme yapmaya, ayrıca vergi SGK yükümlülüklerinden muafiyet taleplerini tekrar gündemlerine almaya davet ediyoruz.
Yolcu.
Yolcu Tiyatro: Bugüne kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı ödeneğinden faydalanmayan Yolcu Tiyatro, yerli ve yeni metin olan projesi için ödeneğe başvurmak istemiş ancak başvuru koşullarında yer alan “vergi ve SGK borcu yoktur” belgesi alma şartı sebebiyle başvuramamıştır.
Kadıköy Theartron.
Kadıköy Theatron: Sezon başında yeni açtığımız tiyatro mekanımız 6 aydır kapalı. Bu süreçte100 bin TL’nin üzerinde borçlandık. Tam olarak da bu sebeple devlet desteğine başvuramadık. Bu sırada Özel tiyatrolara devlet desteği akaryakıt firmalarına, kuyumculara, inşaat firmalarına dağıtıldı. Sistemi bilen, yıllardır sömüren bazı tiyatrolar 2-3 farklı şirket ismiyle, geçen sezon sergiledikleri oyunlarla bazen de hiç var olmayan oyunlarla desteğe layık görüldüler.
Oyun Atölyesi.
Oyun Atölyesi: Çözüm getirmesi gerekenler sanatı bir kenara atıp unuttular. Ödeneksiz tiyatrolarda çalışan tüm tiyatro emekçileri A’dan Z’ye çok zor ve sıkıntılı günler geçiriyor. Hepimiz çökme noktasına geldi.
Fiziksel Tiyatro Araştırmaları.
Fiziksel Tiyatro Araştırmaları: Seyirciler, ilgili kurumlar ve paydaşlar olarak bir kez daha altını çizmemiz gerekir ki, hepimizin altında kalacağı şekilde tiyatromuz çöküşte.
Alt Kat Sanat.
Alt Kat Sanat Tiyatrosu: Biz 8 yıldır tüm şartlara uymamıza karşın ilk defa başvuruda bulunduk. Sonuç: Desteğe değer bulunmadık!
Desteğin büyük bölümü başvuru zamanından hemen önce kurulan kimi akaryakıt firmalarına, kuyumculara ve benzeri firmalara verildiğini görmekteyiz.
Bazı meslektaşlarımızın vergi borcu yüzünden başvuruda bulunamadıklarını biliyoruz. Tiyatro mesleğinin dışında başka işlerle uğraşan kişilere ödeneklerin dağıtılması vicdanen tiyatroya görüm vermiş herkesi yaralamaktadır.
Pandemi koşullarının tiyatrolar üzerinde oluşturduğu derin tahribatın yanında bu adil olmayan ödenek dağıtım biçimi, tiyatroları büyük bir çöküşe doğru götürmektedir. Ülkemizin sanat yaşamına vurulan bu darbeyi kabul etmiyoruz.
Alesta.
Tiyatro Alesta: Tiyatro Alesta olarak bu seneki Özel Tiyatrolara Devlet Desteği’ne başvurmadık. Çünkü şartlardan biri de ybeni bir oyun aranmasıydı. Yani bakanlık açık bir şekilde YENİ bir oyun istiyordu ve gerek pandemi koşulları gerekse e yeni bir projemiz olmamasından dolayı başvurmadık.
Özel Tiyatrolara Devlet Desteği açıklandı ve biz ne ile karşılaştık? Geçen sezon sahnelenen oyunlar da listede var. Her şey bu kadar açık ve net bir şekilde madde madde belirtilmişken, nasıl oluyor da geçen sezon defalarca sahnelenmiş bir oyun yeni bir oyunmuş gibi bakanlığa sunabiliyor ve bakanlık nasıl oluyor da bunu incelemeden listeye alabiliyor?
Pandemi koşullarından dolayı 8 aydır iş yapamayan meslektaşlarımız bakanlık tarafından getirilen vergi borcu yoktur dayatması sebebi ile desteğe başvuramazken, tiyatro yapıp yapmadıklarını bile bilmediğimiz inşaat, sanayi, kuyumculuk gibi meslek tanımı olan şirketlere sadece tiyatrolara verilen bir destekten nasıl yararlanabiliyor?
Tiyatromuz çökertiliyor ve buna izin vermemeliyiz. Adil olmasını beklediğimiz bu desteğin, tiyatro emekçileri ve yapıcılarını mağdur etmemesi adına yeniden ve şeffaf bir şekilde değerlendirilmesini talep ediyoruz.
İstanbulimpro.
İstanbulimpro: Bu sezonyapılan başvurularda başvurusu olumsuz sonuçlanantüm tiyatrolara Kültür Bakanlığı’nca seçik kriterleri hakkında bilgi verilmesi gerektiğini düşünüyor ve tiyatromuz desteğe başvurmamış olsa bile, tüm destek alan tiyatro veya şirketleri aldıkları destekleri açıklayarak şeffaflığa davet ediyoruz.
Ankara Birlik.
Ankara Birlik Tiyatrosu: Hergün bir tiyatronun kapanış haberi, yüreğimizi acıtıyor. Kültür Bakanlığı’nın kriterlerini anlamakta zorlanıyoruz. Bu dönemde desteklenmesi gereken gerçek tiyatrolardır. Ne olduğu belli olmayan şirketler değil. Yılların emeğine, bilgisine ve birikimine yaslanarak, tiyatroyu aşkla, inançla yapan bütün tiyatrolar adına, acil çözüm çağrısı, Tiyatromuz Çöküşte.
Hemhal
Hemhal Tiyatro: Tiyatromuz alandaki tüm diğer topluluklar, mekanlar, bağımsız çalışanlar gibi tanınmayan haklarımız, verilmeyen destek, gösterilmeyen adalet sebebiyle manen ve maddiyen varlığını sürdüremez hale geldi.
Devlet Desteği kimlere verildi?
2020-2021 sanat sezonu için devlet desteğinden yararlanmak üzere, 83 tanesi çocuk oyunu olmak üzere 335 profesyonel ve 55 geleneksel kategoride olmak üzere toplam 390 özel tiyatro başvuruda bulundu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, 12 milyon liralık destek verilmesini kararlaştırdı. Destekler, 75 çocuk oyunu 199 profesyonel ve 54 geleneksel olmak üzere toplam 328 özel tiyatroya verildi.
Tartışmalı Şirketler.
Devlet desteği verilen tiyatroların bazılarının unvanlarında gıda, turizm, tarım, spor malzemeleri, mimarlık, ihracat, mühendislik, inşat, kuyumculuk gibi tiyatro dışlı faaliyetlerin olması dikkat çekti. Bu durum, tiyatroların çağrı metinlerinde de vurgulandı.
Sözcü Gazetesi’ne açıklamalarda bulunan Tiyatromuz Yaşasın İnisiyatifi’nden Gizem Duman Şeşen, seçici kurulda mutlaka sanatçıların olması gerektiğini belirterek, tiyatroların tam isimleri ve aldıkları destek miktarının da açıklanmasını istedi.
Gizem Duman Şeşen, başvuru yapmak için borçlarını borçlarla kapatan tiyatroların bir kısmının da destek alamadığına işaret ederek, “Herkesin her yerde gördüğü listede bizimde tanımadığımız adını ilk defa okuduğumuz şirketler var. Farklı şirketlerle 2-3 başvuru yapanlar da var. Kimin tiyatro olduğu belli değil. Yönetmelikte yapılacak değişikliklerde koşullar belirlenmeli. Sadece 3 tane evrakla ‘Bu tiyatrodur’ denemez.” dedi.
Kaç tiyatro salonu var.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 yılı verilerine göre, Türkiye’de 736 tiyatro salonu bulunuyor. Buralardaki koltuk sayısı ise 314 bin 479. Tiyatro salonlarında 2018-2019 sezonunda, 33 bin 835 oyun oynandı.