HABERİ BURADAN DİNLEYEBİLİRSİNİZ.
Türkiye ekonomisi, 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 9,9 oranında küçüldü. Korona virüsü salgını kaynaklı bu küçülme, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana kaydedilen ikinci en büyük üç aylık dönem küçülmesi olarak kayıtlara geçti.
Türkiye’nin son 75 yılındaki en büyük küçülme oranı yüzde 11,8’le 2001 yılının ikinci çeyreğinde görülmüştü.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2020’nin ikinci çeyreğine ilişkin büyüme verilerini açıkladı. Buna göre, Türk ekonomisi Covid-19 pandemisinin en ağır yaşandığı Mart-Nisan-Mayıs aylarında, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,9 daraldı.
Salgının en çok vurduğu sektör ise, hizmet sektörü oldu. Hizmet sektörü, ikinci çeyrekte yüzde 25 küçülerek rekor kırdı. Hükümetin kamu bankaları eliyle pompaladığı kredi yağmuru ise, finans ve sigorta faaliyetlerini yüzde 27,8 büyüttü.
Pandemi ekonomiyi vurdu
En büyük yarayı hizmet sektörü aldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış gayri safi yurtiçi hasıla ise yüzde 11 küçüldü. Türkiye, 2020 ilk çeyrekte yüzde 4,5 büyümüştü. Ekonomideki küçülme en çok hizmet sektörünü vurdu. Tüm otel, restoran, lokanta, bar gibi mekanların kapalı olduğu dönemde, hizmet sektörü ülke genelinde yüzde 25 küçüldü.
Sanayi sektöründeki daralma yüzde 16,5 olurken inşaat sektöründeki daralma ise yüzde 2,7 olarak gerçekleşti. Aynı dönemde tarım sektörü yüzde 4, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 11 büyürken, finans ve sigorta faaliyetlerindeki büyüme yüzde 27,8 oldu.
Albayrak: Olumsuz etkiler sınırlı kaldı
Sosyal medya hesabından büyüme rakamlarını değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, pandeminin Türk ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisinin, dünya ülkelerine kıyasla sınırlı kaldığını söyledi. Türkiye’nin yılı pozitif ayrışarak kapatacağını vurgulayan Albayrak, “2021’e pandeminin izlerini silerek girmekte kararlıyız. İnşallah ‘V’ çıkışı GSYİH verilerinde de göreceğiz.” ifadelerini kullandı.
Euro Bölgesi yüzde 15 küçüldü
Bugüne kadar dünya genelinde açıklanan ikinci çeyrek büyüme verilerine göre, Euro Bölgesi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15, OECD ülkeleri ise ortalama yüzde 10 küçüldü. Bu dönemde Alman ekonomisi yüzde 9,7 daralırken, pandeminin ağır vurduğu Amerika Birleşik Devletleri ise yüzde 30’dan fazla küçülerek, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en olumsuz büyüme performansını ortaya koydu. Bir diğer dünya devi Japonya 2. çeyrekte yüzde 27,4 küçülürken, İngiltere yüzde 20, Rusya ise yüzde 8,5 daraldı. Covid-19 salgınının ortaya çıktığı Çin ise, 2. çeyrekte hızlı bir toparlanma yaşayarak ekonomisini yüzde 3,2 büyütmeyi başardı.
İTO Başkanı: ‘‘Türkiye, ekonomide virüsün önünü kesti, ibre üçüncü çeyrekte yukarı doğru’’
Türkiye’nin en büyük odası konumundaki İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin Avrupa ekonomilere göre daha ılımlı ayrıştığını belirtti. Avdagiç, şunları söyledi:
“2019’un aynı dönemine göre İngiltere yüzde 21,7, Fransa yüzde 19, İtalya yüzde 17,3, Almanya yüzde 11,6 küçüldü. Dünyadaki bu tablo bugün gelen büyüme verisini daha anlaşılır kılıyor. Diğer öncü göstergelerle birlikte bu rakamı tekrar yorumladığımızda, Türkiye ekonomide virüsün önünü, ikinci çeyrek sonu ve üçüncü çeyrek başında büyük ölçüde kesti diyebiliriz. İbre üçüncü çeyrekte yukarı doğru. Dördüncü çeyreği ise pandeminin gidişatı belirleyecek’’ dedi.
Alman Yayın Kurumu, DW Türkçe’ye konuşan ekonomistlere göre, pandemi döneminde kamu harcamalarını düşüren hükümet, buna karşın bankacılık sektörü üzerinden gerçekleştirdiği kredi yağmuru ile ekonomide daha yüksek bir küçülmenin önüne geçmiş oldu.
Büyüme verilerini DW Türkçe’ye değerlendiren ekonomistlere göre, yüzde 9,9’luk küçülme beklentilere uygun. Öte yandan son aylarda pompalanan banka kredileri, ekonomide daha ağır bir tablonun önüne geçmiş gözüküyor.
Prof. Dr. Hakan Kara.
Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi ve eski Merkez Bankası Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, hizmet sektörlerindeki ağır gerilemeye karşın, bankacılık ve iletişim sektörlerindeki büyümeye dikkat çekiyor. Prof. Kara, “Banka kredilerindeki çok hızlı artışlar, büyümenin daha da negatife gitmesini engellemiş gibi görünüyor” diyor.
Prof.Dr.Öner Günçavdı.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İşletme Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Öner Günçavdı, ekonomide piyasa beklentilerine paralel bir küçülme yaşasa da, vatandaşların gelir kaybı ve tüketim harcamalarında azalışın devam ettiğine dikkat çekti.
Devletin nihai tüketim harcamalarının bu dönemde yüzde 0,8 azaldığına dikkat çeken Öner Günçavdı, şunları söyledi:
“Pandemi süreci içerisinde, kamunun yapmış olduğu harcamaların azalmış olduğunu görüyoruz. Genellikle böyle dönemlerde kamu harcamaları artar. Hükümet ise pandemi ile mücadeleyi piyasanın insafına bıraktı. Yani kredi imkanlarıyla, özel sektörün imkanlarıyla, bankacılık sektörünün sahip olduğu kaynaklarla borçluluk oranını artırarak pandemi ile mücadeleyi seçti.”
Prof. Dr. Sinan Alçın.
2019’un üçüncü ve son çeyreklerinde yüzde 1 ve yüzde 6’lık büyüme kaydedildiğini hatırlatan İstanbul Kültür Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Alçın, “İkinci çeyrekte yüzde 9,9’luk küçülme karşısında, üçüncü ve dördüncü çeyreklerde, geçtiğimiz yılki pozitif büyümeyi hesaba katarsak, bir negatif baz etkisi olacaktır” diyor.
Prof. Alçın’a göre, Türkiye 2020 yılını toplamda yüzde 2,5 düzeyinde küçülme ile tamamlayacak.