Küresel salgına rağmen sera gazı salınımı artıyor; dünya ısınıyor…

Birleşmiş Milletler, 2015 Paris İklim Anlaşması’nın 5’inci yıldönümünde Fransa’da 12 Aralık’ta düzenlenecek iklim zirvesi öncesinde faaliyetlerini yoğunlaştırdı. BM yayınladığı iki raporla, iklim değişikliğiyle mücadeleye öncelik verilmesi çağrısı yaptı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, gezegenin içinde bulunduğu kötü duruma dikkat çekti.

BM bünyesindeki Dünya Meteoroloji Örgütü de (WMO), Küresel İklimin Durumu 2020 yıllık raporunu yayınladı. Raporda dünyanın giderek ısındığına vurgu yapıldı ve aşırı kuraklığın daha sıklıkla meydana gelmesi, büyük kasırgalar, buzulların erimesi, Asya ve Afrika’daki aşırı yağışlar ve seller ile aşırı sıcak dalgaları bu ısınmanın işaretleri olarak gösterildi..

Amerika’nın Sesi VOA’nın haberine göre;  Dünya Meteoroloji Örgütü raporunda, Koronavirüs pandemisi nedeniyle kısmi küresel kapanmaya gidilse de, 2020 yılında insan faaliyetlerinin neden olduğu iklim değişikliğine bağlı aşırı atmosfer olaylarının yoğunlaştığı kaydedildi. Kasırga, orman yangını, sıcak hava dalgası, sel, kuraklık ve buzul erimesi açısından 2020 yılında birçok rekorun kırıldığına dikkat çekildi..

Raporda, 2020 yılında 50 milyondan fazla kişinin iki büyük darbe aldığı belirtildi. Bunlardan ilki; iklimle ilgili sel, kuraklık ve fırtına gibi felaketler. İkincisi ise Koronavirüs salgını. Orta Amerika’daki ülkelerde de  Eta ve Iota Kasırgaları ile  Koronavirüsün salgının yanına insani krizler de etkili oldu.

Rapora göre rekor sıcaklıklar, kuraklık ve deniz suyu sıcaklığının artması nedeniyle 2020 kayıtlara geçen tarihteki en sıcak üç yıldan biri olma yolunda. Hava sıcaklığı kayıtları 1850 yılından bu yana tutuluyor.

2020, 1800’lü yılların ikinci yarısından 1,2 santigrat derece daha sıcak olarak kayıtlara geçecek. Uzmanlar, 1800’lü yılların ikinci yarısını; kömür, petrol ve doğalgaz yakmanın sonucu oluşan ve ısıyı hapseden gazların yol açtığı ısınmanın ölçümü açısından baz olarak alıyor. Hapsolan ısının büyük çoğunluğu denizlere iletiliyor. Rapor, bu nedenle okyanuslardaki su sıcaklıklarının rekor seviyeye ulaştığının altını çiziyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Petteri Taalas yaptığı açıklamada, “2024 yılına kadar 1,5 santigrat dereceyi geçici olarak aşma olasılığı en az beşte bir” dedi.

Paris İklim Anlaşması, sanayi öncesi devirden bu yana 1,5 santigrat derecelik ısınmanın aşılmamasını hedef olarak belirlemişti.

Hükümetlerin iklim faaliyetlerini takip eden ve bunların Paris İklim Anlaşması’yla karşılaştırmasını yapan bağımsız bilimsel veri analiz sitesi İklim Eylem Takibi’nin (Climate Action Tracker) yeni değerlendirmesine göre karbon salımını azaltmaya yönelik taahhütlere uyulması durumunda küresel ısınma 2,6 santigrat dereceyle sınırlı kalabilir, hatta bu seviyenin 2,1 dereceye bile indirilebilir. Bu taahhütler arasında ABD’nin yeni seçilen başkanı Joe Biden’ın, ülkenin 2050 yılına kadar net karbon salımını sıfıra indirme sözü de bulunuyor. Çin ise aynı hedefi 2060 yılında tutturma taahhüdünde bulunmuştu.

Cornell Üniversitesi’nden iklim bilimci Natalie Mahowald da 2020 yılında hava olaylarına dikkat çekti. Mahowald, “2020 sadece Koronavirüs salgını değil, aynı zamanda aşırı hava olayları nedeniyle de şaşkınlık uyandırıcı bir yıldı ” dedi.

2020 yılına damgasını vuran aşırı atmosfer olaylarından bazıları şunlardı:

* Atlas Okyanusu’nda rekor sayıda tropik fırtına ve kasırga oluştu. Bunların 30’u isimlendirildi, 12’si ABD kıyılarını vurdu.

* California eyaletindeki Ölüm Vadisi Milli Parkı’nda 54,4 santigrat dereceyle son 80 yılın en yüksek küresel sıcaklığı ölçüldü. Los Angeles kenti ve civarındaysa Eylül ayında 49,4 santigrat dereceyle tarihin en yüksek sıcaklığı kaydedildi.

* ABD’nin Batı eyaletlerinden Colorado ve California’da rekor sayıda orman yangını çıktı.

* Avustralya’daki yangın sezonu, rekor sıcaklıklar nedeniyle bu yıl daha da kötüleşti.

Kuzey Kutbu’nda da rekor seviyede yangınlar kayıtlara geçti. Uzun süreli sıcak hava dalgası nedeniyle Haziran ayında Sibirya’da hava sıcaklığı 38 santigrat dereceye kadar çıktı.

* Rusya’da hava sıcaklıkları Ocak ile Ağustos ayları arasında bir önceki rekor seviyenin 1,5 santigrat derece üzerinde seyretti.

* Nisan ve Ağustos aylarında Kuzey Kutup Denizi’ndeki buz seviyesi rekor seviyede düşük olarak ölçüldü. Eylül ayında yapılan ölçüm ise kayıtlardaki en düşük buz seviyesini tespit etti.

* Pakistan ve komşusu ülkelerde 2.000’den fazla insan rekor seviyedeki yaz yağmurları ve sel felaketi nedeniyle yaşamını yitirdi.

* Afrika’da Kenya ve Sudan’da aşırı yağışlar nedeniyle yaşanan sel felaketi yüzlerce kişinin ölümüne yol açtı.

* Çin’de Asya kıtasının en uzun nehri olan Gök Irmak’ın (Yangtze) taşması sonucu en az 279 kişi hayatını kaybetti.

* Neredeyse rekor seviyedeki kuraklık ve aşırı sıcaklıklar, Güney Amerika’da tarım ürünlerine büyük zarar verdi.

* Orta Avrupa’nın büyük çoğunluğunda kuraklık hüküm sürerken Dünya Meteoroloji Kurumu’nun merkezinin bulunduğu Cenevre, ilkbaharda 43 gün boyunca hiç yağış almadı.