HABERİ BURADAN DİNLEYEBİLİRSİNİZ.
gazetesanal.com
Doğu Akdeniz’de Türkiye-Yunanistan arasındaki gerilim sürerken ABD, Güney Kıbrıs Kesimi’ne 33 yıldır uyguladığı silah ambargosunu kaldırma kararı bölgedeki tansiyonu yükseltti.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Güney Kıbrıs lideri Anastasiadis’i arayarak ambargonun kaldırıldığını bildirmiş, daha sonra Twitter hesabından paylaşımında kararı şu ifadelerle duyurmuştu: “Kıbrıs Cumhuriyeti Doğu Akdeniz’de kilit ortağımızdır. Güvenlik işbirliğimizi derinleştireceğimizi duyurmaktan memnuniyet duyuyorum. Gelecek mali yılda, Kıbrıs Cumhuriyeti’ne uygulanan öldürücü olmayan savunma malzemeleri ve hizmetlerinin satışına getirilen kısıtlamaları kaldıracağız.”
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Morgan Ortagus tarafından yapılan yazılı açıklamada da, Pompeo’nın Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiades ile görüştüğü ve kararla ilgili bilgilendirildiği belirtildi. Açıklamada, 2021 mali yılı için Silah Düzenlemesinde Uluslararası Trafik kapsamında kontrol altında bulunan öldürücü olmayan silahların ihracat, sevkiyat ve ithal edilmesine yönelik kısıtlamaların geçici olarak kaldırıldığı ifade edildi.
Türkiye: Barış ve istikrar ortamını zehirleyen bir karar
Türkiye, ABD’nin ambargoyu kaldırma kararına aynı gün tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında kararın Ada’daki iki halk arasındaki eşitliği ve dengeyi yok saydığına vurgu yapıldı. Bakanlık açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Bu kararın Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulması yönündeki çabaları olumsuz etkileyeceği de muhakkaktır… Doğu Akdeniz’de gerginliğin azaltılması amacıyla çaba harcanan bir dönemde, ABD’nin bölge barış ve istikrar ortamını zehirleyen bu tür bir kararın altına imza atması müttefiklik ruhuyla da bağdaşmamaktadır… ABD’nin bu kararını gözden geçirmesini, bölgede barış ve istikrarın tesisi için mevcut çabalara destek vermesini bekliyoruz… Aksi takdirde Türkiye, garantör ülke olarak, hukuki ve tarihi sorumluluğuna uygun olacak şekilde Kıbrıs Türk halkının güvenliğini garanti altına alacak gerekli mukabil adımları kararlılıkla atacaktır.”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, ABD’nin kararını “ABD’nin Kıbrıs’ın güneyindeki Rum Kesimi’ne silah ambargosunu kaldırması, Avrupa’nın Ada’da yaptığı hataların ABD tarafından tekrarlanmasıdır” sözleriyle eleştirdi.
Ada’dan tepkiler
KKTC Başbakan’ı Ersin Tatar da ambargonun kaldırılmasının yanlış bir karar olduğunu belirtti. Tatar, Bölgedeki Rum-Yunan tahriklerinin arttığı bir dönemde böyle bir karar alınması ABD gibi BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi bir ülkeye yakışmamıştır. Bu kararın barışa değil, Rum tarafının uzlaşmazlığına katkı sağlayacağı açıktır. ABD’yi kınıyor, derhal bu yanlıştan dönmeye davet ediyorum” dedi.
Güney Kıbrıs Rum Kesimi lideri Nikos Anastasiades ise Pompeo ile yaptığı telefon görüşmesi sonrası Twitter hesabından kararı memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu.
Anastasiades telefon görüşmesinde Doğu Akdeniz’deki durumdan duydukları kaygının da dile getirildiğini ve gerilimin dindirilmesinin önemini konuştuklarını söyledi.
CHP’nin değerlendirmesi
CHP Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Başdanışmanı Ünal Çeviköz. kararla Türkiye’nin köşeye sıkıştırılmaya çalışıldığını belirtti. Çeviköz; “Bugüne kadar uygulanmayan kararın Doğu Akdeniz’deki gerginliğin ortasında uygulanıyor olması şüphe uyandırmaktadır. Bu kararın ABD Başkanı Trump’ın seçim çalışmalarının ivme kazandığı bir dönemde uygulanıyor olması böyle hayati bir konunun iç politika mülahazalarıyla araçsallaştırılmış olduğu izlenimini güçlendirmektedir… Bu karar, bir yandan Türkiye’yi köşeye sıkıştırmayı amaçlarken, diğer yandan Türkiye-ABD ilişkilerini daha da sıkıntıya sokacak niteliktedir.
ABD’den tansiyonu düşürün çağrısı
ABD, ambargo kararı sonrası yaşanan gelişmelerin ardından Doğu Akdeniz’deki gerilimle ilgili tansiyonu düşürme çağrısı yaptı. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türkiye ile Yunanistan’dan Doğu Akdeniz’de enerji kaynakları ve deniz hukuku konusunda yaşanan gerilimi düşürmelerini istedi.
Pompeo yaptığı açıklamada, “Herkesten tansiyonu düşürmek için çekilmelerini ve diplomatik müzakerelere başlamalarını talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Kıbrıs Postası Yazarı Ulaş Barış.
Rus Yayın Organı Sputnik’e açıklamalarda bulunan Kıbrıs Postası yazarı, gazeteci Ulaş Barış, ABD’nin bu kararının barış umutlarına darbe vurmaktan başka işe yaramayacağını belirterek, “Sebebi her ne olursa olsun, hem de Dünya Barış Günü olan 1 Eylül’de ABD’nin böylesi bir karar alması son derece manidardır. Kıbrıs sorunu zaten yeterince komplike ve gergin durumdayken alınan bu karar işleri daha da germekten, daha da komplike hale getirmekten ve barış umutlarına darbe vurmaktan başka hiçbir şeye yaramayacaktır. Bence alınan karar yanlıştır, barışa hizmet etmemektedir” dedi.
Ulaş Barış, ABD’nin ambargoyu kaldırılmasının Güney Kıbrıs’a, Kıbrıs Türkleri ve Türkiye karşısında “senin yanındayım” mesajı verdiğini söyledi.
Ambargonun tarihi
ABD, Kıbrıs’ta meydana gelen ve adada yaşayan Türklerin varlığını tehdit eden Rum ayaklanmalarının ardından Türkiye tarafından 1974’te başlatılan Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında hem Türkiye’ye hem de o zamanki adıyla Kıbrıs Cumhuriyeti’ne silah ambargosu uygulama kararı almıştı.
Türkiye’ye uygulanan silah ambargosu 1977 yılında ABD Başkanı Jimmy Carter tarafından kaldırılmıştı.
ABD, 1987 yılında bütün adayı kapsayacak şekilde yeni bir ambargo kararı almış ve bu kararla Rum çoğunlukla Türk azınlığın barışçıl şekilde adada yaşamasını tasarlamıştı.